Làm thế nào để hàng hóa, nguyên liệu trong kho được sắp xếp một cách khoa học? Sắp xếp kho một cách khoa học không chỉ giúp bạn dễ dàng quản lý hàng tồn, xuất nhập hàng, … Trong bài viết này, hãy cùng Pland Investment JSC tìm hiểu về 15+ cách sắp xếp kho nguyên vật liệu đơn giản mà hiệu quả nhất.
Cách sắp xếp kho nguyên vật liệu – Sử dụng mã SKU (Stock Keeping Unit)
Mã SKU (Stock Keeping Unit) là một chuỗi ký tự bao gồm chữ và/hoặc số, dùng để đánh dấu vị trí lưu trữ hàng hóa trong kho. Bằng cách xem mã SKU, người quản lý kho có thể nhanh chóng xác định khu vực lưu trữ của hàng hóa. Ví dụ, đối với sản phẩm giày lưu trữ tại khu A, dãy 1, tầng 03, ô 11, màu đỏ, size 38, mã SKU có thể là A10311DO38.

Xem thêm chi tiết về SKU tại đây:
Sắp xếp kho hàng theo chủng loại và khu vực
Để tối ưu hóa việc sắp xếp kho hàng, bạn cần phải bố trí kho thành các khu vực cụ thể dành cho các loại hàng hóa khác nhau. Ví dụ như: Hàng hàng, hàng cần nhiệt độ mát, hàng có mùi, hàng hóa chất, và hàng dễ cháy, … Cách bố trí này góp phần bảo vệ chất lượng của từng loại hàng hóa và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xuất nhập và quản lý hàng hóa.
Đối với hàng có giá trị cao, bạn nên lựa chọn bố trí tại khu vực riêng biệt và có khóa bảo vệ để tăng cường tính an toàn. Đối với các mặt hàng có yêu cầu bảo quản đặc biệt, bạn cần phải dựa vào tính chất của hàng hóa và hướng dẫn bảo quản từ nhà sản xuất trên bao bì để sắp xếp vào các khu vực phù hợp.
Nguyên tắc FIFO (First in, First out) – Hàng nhập trước xuất trước
Nguyên tắc FIFO được hiểu là bạn cần phải bố trí kho hàng sao cho hàng mới được để phía trong và hàng cũ ở phía ngoài. Đối với hàng xếp chồng, hàng mới cần được đặt dưới cùng, hàng cũ ở trên, đảm bảo hàng nhập trước sẽ được xuất trước. Nguyên tắc này thường áp dụng đối với các ngành hàng thực phẩm, thời trang, công nghệ và hàng dễ hư hỏng.
Xem thêm:
Nguyên tắc LIFO (Last In, First Out) – Hàng nhập sau xuất trước
Đây là cách sắp xếp kho nguyên vật liệu, kho hàng hợp lý cho các mặt hàng không bị giới hạn thời gian lưu trữ và không hư hỏng khi tồn kho lâu, chẳng hạn như vật liệu xây dựng. Nguyên tắc LIFO giúp doanh nghiệp cân đối chi phí sản xuất và bán hàng một cách hiệu quả.
Nguyên tắc FEFO (First Expiry, First Out) – Hàng hết hạn trước xuất trước
Đối với nguyên tắc này, người quản lý kho sẽ dựa vào sử dụng của sản phẩm để sắp xếp phù hợp, theo đó ưu tiên sắp xếp những sản phẩm có hạn sử dụng gần phía ngoài cho việc xuất bán trước, hạn dùng lâu hơn sẽ xuất sau.

Nếu kho không có hệ thống ô kệ
Nếu kho không có hệ thống ô kệ, bạn có thể dùng những ván lót nhằm ngăn cách các mặt hàng. Nguyên tắc xếp hàng nặng ở bên dưới, hàng nhẹ ở trên. Đặc biệt, bạn không nên chất quá cao tránh trường hợp bị ngã đổ hoặc hàng phía dưới bị móp méo do chịu khối lượng quá lớn.
Nếu hàng trong kho thường xuyên xuất lẻ, có 2 cách sắp xếp kho hàng hóa.
Nếu hàng trong kho thường xuyên xuất lẻ, có hai cách sắp xếp kho hàng hóa:
- Đối với kho có hệ thống ô kệ, lưu hàng lẻ ở các tầng dưới và hàng nguyên đai nguyên kiện ít xuất nhập ở các tầng trên.
- Tạo một khu vực lưu trữ cho hàng nguyên đai nguyên kiện và một khu vực riêng cho hàng lẻ thường xuyên xuất nhập.
Cách sắp xếp kho nguyên vật liệu bằng pallet
Pallet là vật dụng vô cùng cần thiết nhằm mục đích hỗ trợ hoạt động bốc dở. Hàng cần phải đặt ngay ngắn bên trên pallet trước khi xếp vào ô kệ. Đặc biệt, bạn cần chú ý hàng hóa để ở tầng trệt, trong các khu vực có nguy cơ bị mưa hắt hoặc ngập, cần đặt trên pallet cao (20-30cm so với mặt đất)
Khu vực dành cho hàng có vấn đề
Một trong những cách sắp xếp kho nguyên vật liệu đó là dành khu vực riêng biệt để chứa các hoàng hóa có vấn đề, điển hình như: Hàng lỗi, hàng hư hỏng, hàng hết hạn, … Việc phân bố như vậy giúp ngăn chặn sự “lây lan” hư hại đối với các sản phẩm nguyên vẹn cũng như tránh trường hợp xuất đi nhầm hàng kém chất lượng.
Phải có nơi soạn hàng
Kho hàng của bạn cần phải có một khoảng không gian đủ rộng để phục vụ cho hoạt động soạn hàng, lắp ráp, đóng gói, giao dịch…
Tách biệt các khu vực kho
Nếu kho hàng của bạn lớn và có nhiều khu vực khác nhau, hãy tách các khu vực này cách xa nhau khoảng 3-5 mét. Việc này giúp hạn chế sự tác động xấu giữa các khu vực và giảm thiểu hậu quả trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn. Bạn cũng có thể tận dụng khoảng không gian này làm nơi soạn hàng.
Cách sắp xếp kho nguyên vật liệu luôn gọn gàng và sạch sẽ
Khi nhập hàng, bạn cần phải lau dọn mặt bằng thật sạch sẽ trước khi đưa hàng vào. Sau khi xuất hàng ra ngoài, bạn cần phải sắp xếp lại ngay ngắn và đúng quy định. Việc sắp xếp tỉ mỉ và gọn gàng ngay từ đầu giúp cho quá trình vận hành kho về sau được dễ dàng hơn. Ở đây, bạn có thể áp dụng tiêu chuẩn 5S trong quản lý kho hàng mà bất kỳ nhà kho nào cũng đang áp dụng hiện nay!

Cách sắp xếp, tổ chức lối đi trong kho bãi
- Lối đi chính: Hướng ra cửa chính, đảm bảo lối đi chính rộng rãi để xe nâng máy có thể di chuyển và quay đầu dễ dàng.
- Lối đi phụ: Nếu có, lối đi phụ nên hướng ra cửa sổ để tạo sự lưu thông không khí và hạn chế ẩm mốc. Lối đi phụ có thể hẹp hơn lối đi chính.
- Bố trí lối đi: Tổ chức thành các đường thẳng song song để thuận tiện cho việc xuất nhập hàng và quản lý. Tránh lối đi gấp khúc và nhiều ngã rẽ ngẫu hứng để giảm thiểu sự phiền toái và nhầm lẫn.
- Không gian: Tổ chức lối đi chặt chẽ và tiết kiệm không gian nhất có thể. Ít lối đi có thể gây khó khăn cho quá trình bốc dỡ hàng, nhưng quá nhiều lối đi lại làm lãng phí diện tích kho.
Thiết kế cửa kho
Nếu tần suất lưu chuyển hàng hóa của công ty quá lớn, bạn cần phải xây dựng một cửa chuyên cho việc nhập hàng, một cửa chuyên dành cho xuất hàng nhằm mục đích tránh trường hợp khách hàng ùn ứ, xếp hàng chờ đợi. Mỗi cửa cần phải có nhân viên phụ trách riêng.
Lên sơ đồ sắp xếp kho hàng
Cần thể hiện chính xác thực tế vị trí lưu trữ trong kho trong sơ đồ lưu trữ. Thủ kho phải nắm vững thông tin và vị trí hàng hóa lưu trữ thông qua sơ đồ này. Trường hợp có bất kỳ thay đổi nào (thay đổi vị trí, nhập thêm hàng, xuất hàng đi hết,…) cần cập nhật ngay và phổ biến cho các nhân viên kho.